1940
-
-
-
-
1941
-
-
-
-
1942
-
-
-
-
1943
-
-
-
-
1944
-
-
-
-
1945
-
-
-
-
> 1945
-
-
-
-

Ongevallen

november-december 1943

Persoonskaart gemeente Breda

Maximus Lodewijk Soehardja, alias Wigna-Soehardja

 

Deze geestelijke was een zoon van Somowiredjo (of Somowiredja) (Raden) en Rabinoe, Nganten (Raden roro). Hij was geboren in Bajat Pasédan op Java.  Hij maakte deel uit van de congregatie van het H. Hart in Hees bij Nijmegen. Wanneer hij precies naar Nederland is gekomen is niet bekend. Volgens de informatie op zijn Bredase persoonskaart woonde hij eerst in Asten, vanaf 1934 in Breda en vanaf  1937 in het studiehuis in Hees bij Nijmegen. In de oorlog werd het studiehuis in de Kerkstraat in Hees bij Nijmegen door de Duitsers gevorderd en werden de priesters en priesterstudenten verdeeld over diverse villa's in de stad.

In november 1943 werd in deze huizen het naamfeest gevierd van rector Pater Geraerds. In elke villa werd een feestmaaltijd verzorgd. De geconserveerde ham in blik bleek echter vergiftigd door het vergif botuline. Dit botulisme leidde bij negen priesters en broeders tot ernstige spierverlamming. Behandeling van de verlamming van de ademhalingsspieren was enkel mogelijk met een ijzeren long. Het ziekenhuis beschikte echter in deze ooorlogstijd maar over één ijzeren long. De behandeling kwam voor vier priesters en vier broeders dan ook te laat. Zij stierven kort na elkaar. Zie elders op deze site :  W.B. Kesteren, A. Koek, M. van der Veldern, W.A.G. Verschelden, M.W.A. Verrijidt, B.H. Wolkorte, A. Knobel.
 
Bronnen: Bart Janssen, Het verdriet van Nijmegen 1940-1945 blz 701 ev,  PK

 

Persoongegevens

Overlijdensgegevens

Naam:
M.L. Soehardja, alias Wigna-Soehardja
Voornamen:
Maximus Lodewijk
Roepnaam:
Geslacht:
Man
Nationaliteit:
Nederlandse
Geloof:
rooms-katholiek
Beroep:
kloosterling/Priester
Burgerlijke staat:
ongehuwd
Adres:
Dorpsstraat 178
Woonplaats:
Hees (Nijmegen)
 
Geboortedatum:
20-12-1909
Geboortedatum toevoeging:
Geboorteplaats:
Bajat, Java, Nederlands-Indië
Datum:
28-11-1943
Datum toevoeging:
Leeftijd:
33 jaar

Plaats:
Nijmegen
Locatie:
Begraafplaats:
Omstandigheid:
overleden
 
Categorie:
Burgers
Dossiernummer:

Voedselvergiftiging in klooster SCJ Hees-Neerbosch

In totaal acht paters en broeders SCJ stierven tussen 28 november en 7 december 1943 in het Canisiusziekenhuis (zie het artikel door geneesheer-directeur Enneking) nadat zij op 26 november 1943 o.a. in een noodonderkomen aan de Schependomlaan (thans Korte Bredestraat) in Hees een jubileum hadden gevierd met ham, konijn en in blik geconserveerde mirabellen. Hun klooster in de Kerkstraat was door de Duitse overheid gevorderd voor de huisvesting van SS-troepen. De oorzaak van de sterfgevallen was botulisme in het binnenste gedeelte van de genuttigde ham. Het vlees was bewaard en gesneden in een van de drie noodvestigingen van de orde in Nijmegen en vervolgens over die vestigingen verspreid. Een gedeelte van het vlees was dus besmet of bedorven door botulisme. Die tot zware voedselvergiftiging leidende besmetting wordt veroorzaakt door een gebrek aan reinheid bij de bereiding of de bewaring en dat kwam vaker voor bij clandestiene huisslachtingen ter ontduiking van de distributie in de bezettingstijd. Dat is waarschijnlijk ook bij deze vergiftiging de oorzaak geweest. Verder is nog van belang dat er toen in bezet Nederland geen anti-botulismeserum beschikbaar was en ook niet uit het buitenland betrokken kon worden. Volgens de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 30 november 1943 hadden de geestelijken geconserveerde levensmiddelen uit blik gebruikt, die al enige jaren oud waren. De namen van de aldus door voedselvergiftiging omgekomen personen zijn: Max Soehardja 20 dec.1909- 28 nov. 1943; Antonius Knobel 20 dec.1916-28 nov.1943; Bernardus Hendrikus Wolkorte 15 juli 1914- 1 dec.1943; Martinus Wilhelmus Antonius Verrijdt 17 jan. 1914-7 dec. 1943; en de broeders Wilhelmus Bernardus Jozef ( Casimirus) van Kesteren 5 mei 1914- 28 nov. 1943; Willem Gerardus Alphonsus ( Claudius) Verschelden 5 mei 1914-28 nov. 1943; Martinus Johannes (Justinus) van der Velden 9 febr. 1915- 30 nov. 1943; Antonius (Pancratius) Koek 16 mei 1896- 3 dec.1943.

Bronnen: e-mail Rob Essers 15 dec.2008. Hem meegedeeld: later beslissen we over deze grensgevallen; e-mail Jan Brauer 19 febr. 2011,opgenomen in mail Bart Janssen 19 febr. 2011; e-mail Bart Janssen 10 juni 2013; J.A.M.J. Enneking, 'Botulisme in Hees', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, noodnummer VII, 30 december 1944, pp. 65-69 (zie hier online en online bacteriologisch onderzoek).

 

In totaal acht paters en broeders SCJ stierven tussen 28 november en 7 december 1943 in het Canisiusziekenhuis (zie het artikel door geneesheer-directeur Enneking) nadat zij op 26 november 1943 o.a. in een noodonderkomen aan de Schependomlaan (thans Korte Bredestraat) in Hees een jubileum hadden gevierd met ham, konijn en in blik geconserveerde mirabellen. Hun klooster in de Kerkstraat was door de Duitse overheid gevorderd voor de huisvesting van SS-troepen. De oorzaak van de sterfgevallen was botulisme in het binnenste gedeelte van de genuttigde ham. Het vlees was bewaard en gesneden in een van de drie noodvestigingen van de orde in Nijmegen en vervolgens over die vestigingen verspreid. Een gedeelte van het vlees was dus besmet of bedorven door botulisme. Die tot zware voedselvergiftiging leidende besmetting wordt veroorzaakt door een gebrek aan reinheid bij de bereiding of de bewaring en dat kwam vaker voor bij clandestiene huisslachtingen ter ontduiking van de distributie in de bezettingstijd. Dat is waarschijnlijk ook bij deze vergiftiging de oorzaak geweest. Verder is nog van belang dat er toen in bezet Nederland geen anti-botulismeserum beschikbaar was en ook niet uit het buitenland betrokken kon worden. Volgens de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 30 november 1943 hadden de geestelijken geconserveerde levensmiddelen uit blik gebruikt, die al enige jaren oud waren. De namen van de aldus door voedselvergiftiging omgekomen personen zijn: Max Soehardja 20 dec.1909- 28 nov. 1943; Antonius Knobel 20 dec.1916-28 nov.1943; Bernardus Hendrikus Wolkorte 15 juli 1914- 1 dec.1943; Martinus Wilhelmus Antonius Verrijdt 17 jan. 1914-7 dec. 1943; en de broeders Wilhelmus Bernardus Jozef ( Casimirus) van Kesteren 5 mei 1914- 28 nov. 1943; Willem Gerardus Alphonsus ( Claudius) Verschelden 5 mei 1914-28 nov. 1943; Martinus Johannes (Justinus) van der Velden 9 febr. 1915- 30 nov. 1943; Antonius (Pancratius) Koek 16 mei 1896- 3 dec.1943.

Bronnen: e-mail Rob Essers 15 dec.2008. Hem meegedeeld: later beslissen we over deze grensgevallen; e-mail Jan Brauer 19 febr. 2011,opgenomen in mail Bart Janssen 19 febr. 2011; e-mail Bart Janssen 10 juni 2013; J.A.M.J. Enneking, 'Botulisme in Hees', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, noodnummer VII, 30 december 1944, pp. 65-69 (zie hier online en online bacteriologisch onderzoek).

 

Lees meer




Voor andere personen bij deze gebeurtenis kies:

Voedselvergiftiging in klooster SCJ Hees-Neerbosch

Meer dan een naam dankzij u. Heeft u informatie over of foto’s van personen op deze site, stuur deze dan naar ons via contact.